Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Магматы́чныя го́рныя паро́ды — горныя пароды, якія ўтварыліся з расплаўленай магмы пры яе зацвярдзенні і крышталізацыі.
У залежнасці ад умоў зацвярдзення магмы ў нетрах Зямлі або на яе паверхні адрозніваюць і эфузіўныя горныя пароды.
Сярод магматычных горных парод пераважаюць сілікаты. Па колькасці (SiO2) яны падзяляюцца на кіслыя (>65 %, граніты, , дацыты), сярэднія (55—65 %, , дыярыты, андэзіты), асноўныя (40—55 %, , базальты, ) і ультраасноўныя (<40 %, дуніты, алівініты, ).
Горныя пароды магматычнага паходжання складаюць асноўную частку аб’ёму зямной кары. Яны развіты ў складкавых абласцях, падмурку і чахле платформ, на шчытах, у сучасным акіяне.
З магматычнымі пародамі звязаны карысныя выкапні: медзь, волава, вальфрам, золата, плаціна, тытан, магній, нікель, хром, апатыты і інш. Магматычныя горныя пароды выкарыстоўваюцца як будаўнічы матэрыял (лабрадарыты, туфы і інш.), абразіўны і цеплаізаляцыйны (пемза, перліт), як сыравіна для вылучэння каштоўных кампанентаў.
На тэрыторыі Беларусі прысутнічаюць усе тыпы і групы магматычных горных парод.
Крыніцы
Літаратура
- Магматы́чныя го́рныя паро́ды // Геаграфічныя паняцці і тэрміны: Энцыклапедычны даведнік / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: М. М. Курловіч і інш. — Мн.: БелЭн, 1993. — С. 177. — 333 с. — (Энцыкл. б-чка школьніка). — 14 000 экз. — ISBN 5-85700-085-8.
- Магматические породы // Геологический словарь. В 2-х тт. Т. 2: М—Я / Под. ред. А. Н. Криштофовича. Отв. ред. Т. В. Спижарский. — М.: Государственное научно-техническое издательство по геологии и охране недр, 1955. — С. 5. (руск.)
- Магматические горные породы // Галай И. П. География: термины и понятия: словарь для учащихся и абитуриентов / И. П. Галай, Е. И. Галай. — Мн.: Белкартография, 2011. — С. 95. — 223 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-508-082-5. (руск.)
- Коваленко В. И. Магматические горные породы // Горная энциклопедия. / Под редакцией Е. А. Козловского. — М.: Советская энциклопедия, 1984—1991. (руск.)
- Краснощекова Л. А. Атлас основных типов магматических пород: учебное пособие / Л. А. Краснощекова; Томский политехнический университет. – Томск: Изд-во Томского политехнического университета, 2012. – 128 с. — 100 экз. — ISBN 978-5-4387-0108-8. (руск.)
Спасылкі
- Магматические породы // Каталог минералов (руск.)
- Чернышов А. И. Магматические горные породы: учебное пособие. – Томск : Издательский Дом ТГУ, 2015. – 184 с. - 200 экз. - ISBN 978-5-94621-467-4. (руск.)
- Ушакова Е .Н., Шелепаев Р. А., Изох А. Э., Сухоруков В. П., Никитин А. А. Магматические горные породы: систематика, номенклатура, структуры и текстуры Архівавана 26 ліпеня 2023. (руск.) // Геалагічны музей НДУ
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Magmaty chnyya go rnyya paro dy gornyya parody yakiya ytvarylisya z rasplaylenaj magmy pry yae zacvyardzenni i kryshtalizacyi GranitBazalt U zalezhnasci ad umoy zacvyardzennya magmy y netrah Zyamli abo na yae paverhni adroznivayuc i efuziynyya gornyya parody Syarod magmatychnyh gornyh parod peravazhayuc silikaty Pa kolkasci SiO2 yany padzyalyayucca na kislyya gt 65 granity dacyty syaredniya 55 65 dyyaryty andezity asnoynyya 40 55 bazalty i ultraasnoynyya lt 40 dunity alivinity Gornyya parody magmatychnaga pahodzhannya skladayuc asnoynuyu chastku ab yomu zyamnoj kary Yany razvity y skladkavyh ablascyah padmurku i chahle platform na shchytah u suchasnym akiyane Z magmatychnymi parodami zvyazany karysnyya vykapni medz volava valfram zolata placina tytan magnij nikel hrom apatyty i insh Magmatychnyya gornyya parody vykarystoyvayucca yak budaynichy materyyal labradaryty tufy i insh abraziyny i ceplaizalyacyjny pemza perlit yak syravina dlya vyluchennya kashtoynyh kampanentay Na terytoryi Belarusi prysutnichayuc use typy i grupy magmatychnyh gornyh parod KrynicyKurlovich M M 1993 LitaraturaMagmaty chnyya go rnyya paro dy Geagrafichnyya panyacci i terminy Encyklapedychny davednik Belarus Encykl Redkal M M Kurlovich i insh Mn BelEn 1993 S 177 333 s Encykl b chka shkolnika 14 000 ekz ISBN 5 85700 085 8 Magmaticheskie porody Geologicheskij slovar V 2 h tt T 2 M Ya Pod red A N Krishtofovicha Otv red T V Spizharskij M Gosudarstvennoe nauchno tehnicheskoe izdatelstvo po geologii i ohrane nedr 1955 S 5 rusk Magmaticheskie gornye porody Galaj I P Geografiya terminy i ponyatiya slovar dlya uchashihsya i abiturientov I P Galaj E I Galaj Mn Belkartografiya 2011 S 95 223 s 1 000 ekz ISBN 978 985 508 082 5 rusk Kovalenko V I Magmaticheskie gornye porody Gornaya enciklopediya Pod redakciej E A Kozlovskogo M Sovetskaya enciklopediya 1984 1991 rusk Krasnoshekova L A Atlas osnovnyh tipov magmaticheskih porod uchebnoe posobie L A Krasnoshekova Tomskij politehnicheskij universitet Tomsk Izd vo Tomskogo politehnicheskogo universiteta 2012 128 s 100 ekz ISBN 978 5 4387 0108 8 rusk SpasylkiMagmaticheskie porody Katalog mineralov rusk Chernyshov A I Magmaticheskie gornye porody uchebnoe posobie Tomsk Izdatelskij Dom TGU 2015 184 s 200 ekz ISBN 978 5 94621 467 4 rusk Ushakova E N Shelepaev R A Izoh A E Suhorukov V P Nikitin A A Magmaticheskie gornye porody sistematika nomenklatura struktury i tekstury Arhivavana 26 lipenya 2023 rusk Gealagichny muzej NDU