Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа — адзін з найстарэйшых прафесійных беларускіх тэатраў. Адкрыўся 21 лістапада 1926 года ў Віцебску як Другі Беларускі Дзяржаўны тэатр (БДТ-2). Ва ўрачыстасцях з гэтай нагоды прынялі ўдзел Янка Купала, Райніс, Францішак Аляхновіч, Цішка Гартны, Кузьма Чорны.
Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа | |
---|---|
| |
Заснаваны | 1926 |
Будынак тэатра | |
Краіна | |
Размяшчэнне | |
Будынак | Беларусь, Віцебск, вул. Замкавая, 2 |
Кіраўніцтва | |
Мастацкі кіраўнік | Канстанцін Ганчароў |
Сайт | kolastheatre.by/be |
| |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Гісторыя
Тэатр створаны з выпускнікоў Беларускай драматычнай студыі ў Маскве. Першапачаткова рэпертуар тэатра складаўся з пастановак, падрыхтаваных у гэтай студыі. Першы спектакль — «У мінулы час» І. Бэна. Студыяй таксама былі падрыхтаваныя для тэатра спектаклі «Цар Максіміліян» у апрацоўцы А. Рэмізава і М. А. Міцкевіча, «Сон у летнюю ноч» У. Шэкспіра, «Эрат і Псіхея» Е. Жулаўскага, «Вакханкі» Еўрыпіда. У канцы 1920-х гадоў у тэатры здзейснены пастаноўкі «Разліў» Б. А. Лаўранёва, «Першая конная» В. Вішнеўскага.
У 1930-я гады на сцэне тэатра побач з творамі сучаснай і рэвалюцыйнай тэматыкі, сярод якіх асабліва вылучаўся спектакль «Гібель эскадры» А. Карнейчука, ставіліся п’есы класічнай драматургіі — «Дзеці Ванюшына» С. Найдзёнава, «Мяшчане» М. Горкага, «Лес» і «Беспасажніца» А. Астроўскага, «Лекар мімаволі» Мальера, «Здані» Г. Ібсена. У гэтыя гады пачаўся зварот тэатра да беларускай драматургіі. Былі пастаўлены спектаклі «Модны шляхцюк» К. Каганца, «Ірынка» К. Чорнага і «Пагібель воўка» Э. Самуйлёнка. Плённым стала супрацоўніцтва тэатра з Я. Купалам і Я. Коласам. Былі ажыццёўлены пастаноўкі «Вайна вайне» і «У пушчах Палесся» Я. Коласа; «Паўлінкі» і «Прымакоў» Я. Купалы (творы Купалы разам з вадэвілем В. Дуніна-Марцінкевіча склалі спектакль «Вечар беларускіх вадэвіляў»). Менавіта драматургія Я. Купалы і Я. Коласа ўпершыню далучыла акцёраў да спасціжэння на сцэне беларускага нацыянальнага характару. Напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны на сцэне тэатра быў пастаўлены «Несцерка» В. Вольскага, які на працягу ўсіх далейшых гадоў стаў своеасаблівым сімвалам тэатра.
У гады Вялікай Айчыннай вайны з 1941 года тэатр працаваў ва Уральску, а затым (1943—1944) — у Арэхава-Зуева. У кастрычніку 1944 года тэатр вярнуўся ў Віцебск.
21 снежня 1944 года тэатру прысвоена імя Якуба Коласа. У 1946 годзе за спектакль «Несцерка» В. Вольскага тэатра прысуджана Сталінская прэмія.
З 1964 года тэатр працуе ў будынку на плошчы Тысячагоддзя (да 1974 называлася Тэатральнай) Віцебска (пабудаваны ў 1958 г., арх. А. Максімаў, І. Рыскіна).
У 1977 годзе тэатру прысвоена званне акадэмічнага, у 2001 годзе — нацыянальнага.
Будынак тэатра
Сучасны будынак тэатра (архітэктары і ) пабудаваны ў 1958 годзе. Галоўным фасадам звернуты да плошчы 1000-годдзя Віцебска (раней — Тэатральная плошча). Галоўны фасад у выглядзе васьмікалоннага дарычнага порціка, завершанага трохкутным франтонам. Бакавыя фасады ўпрыгожаны рустам, пілястрамі. Задні фасад вырашаны ў выглядзе чатырохколоннага порціка. Трох’ярусная глядзельная зала з партэрам і двума балконамі ўмяшчае 758 гледачоў.
Кіраўніцтва
Мастацкія кіраўнікі
- Сурэн Ільіч Хачатуран (1927)
- Сяргей Рыгоравіч Розанаў (1928—1930)
- Мікалай Антонавіч Міцкевіч (1931—1934)
- Віктар Дарвішаў (1934—1937)
- В. Аксёнаў (1937—1941)
- Ільінскі, Навум Барысавіч Лойтар (1941—1944)
- Павел Сцяпанавіч Малчанаў (1944—1949)
- Барыс Эрын (1992—1993)
- Валерый Васілевіч Маслюк (1993—1997) — дырэктар-мастацкі кіраўнік
- Віталь Міхайлавіч Баркоўскі (1997—2009) — галоўны рэжысёр, з 2001-га мастацкі кіраўнік
- Рыд Таліпаў (2009—2011)
- Валерый Анісенка (2012—2014 — як дырэктар-мастацкі кіраўнік, 2014—2017 — мастацкі кіраўнік)
- Міхаіл Дзмітрыевіч Краснабаеў (2017—2022)
- Канстанцін Ігаравіч Ганчароў (з верасня 2024)
Галоўныя рэжысёры
- А. Скібнеўскі (1949—1958)
- Г. Шчарбакоў (1958—1962)
- Б. Браганцаў (1962—1963)
- (1963—1965)
- А. Падабед (1965—1966)
- Сямён Казіміроўскі (1965—1975)
- (1976)
- Валерый Яўгенавіч Мазынскі (1976—1989)
Дырэктары
- Мікалай Фаміч Красінскі (1926—1928)
- Іван Міхайлавіч Ліманоўскі (1930-я)
- Уладзімір Мацвеевіч Стэльмах (1943—1945)
- Геральд Баляслававіч Асвяцінскі (1965—1994)
- Валерый Васілевіч Маслюк (1993—1997) — дырэктар-мастацкі кіраўнік
- Рыгор Іванавіч Шацько (1997—2012)
- Валерый Анісенка (2012—2014) — дырэктар-мастацкі кіраўнік
- (2014—2021)
- (з 2022)
Акцёры
Памяць
- Канстанцін Мікалаевіч Саннікаў (1926—1932)
- Аляксандр Ільінскі (1926—1967)
- Іосіф Антонавіч Матусевіч (1928—1985)
- Анатоль Міхайлавіч Трус (1931—1986)
- Зінаіда Ігнатаўна Канапелька (1938—1997)
- Мікалай Пятровіч Звездачотаў (-1977)
- Мікалай Пятровіч Цішачкін (1959—1993)
- Уладзімір Аляксеевіч Куляшоў (1964—1999)
- Галіна Аляксандраўна Каралькова (1964—2001)
- Баляслаў Іванавіч Сяўко (1965—2002)
- Яўген Патафеевіч Шыпіла (1967—1999)
- Алесь Іванавіч Лабанок (1969—2005)
- Барыс Міхайлавіч Левін (1938—1983)
- Генадзь Васілевіч Шкуратаў (1976—2007)
- Фёдар Шмакаў (1941—2009)
- Мікалай Мікалаевіч Яроменка (старэйшы) (1948—1959)
- Цімафей Мікалаевіч Сяргейчык
- Марыя Сяргееўна Бялінская
- Яніна Казіміраўна Глебаўская
Трупа
- Тадэвуш Антонавіч Кокштыс (з 1958)
- Валянціна Цімафееўна Петрачкова (з 1958)
- Людміла Іванаўна Пісарава (з 1964)
- Тамара Рыгораўна Шашкіна (з 1964)
- Святлана Арцёмаўна Акружная (з 1969)
- Пётр Аляксандравіч Ламан (з 1971)
- Таццяна Уладзіміраўна Ліхачова (з 1972)
- Валянцін Мікалаевіч Салаўёў (з 1986)
Рэпертуар
|
|
Літаратура
- Вознесенский А. Н. Второй Белорусский государственный театр, 1929
- Беларускі акадэмічны тэатр імя Якуба Коласа // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — С. 435—437. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).
- Беларускі тэатр імя Якуба Коласа // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1: А — Беліца / Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1993. — С. 454—455. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-074-2.
- Беларускі тэатр імя Якуба Коласа // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 104—105. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа // Тэатральная Беларусь : энцыклапедыя : у 2 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. — Мн., 2003. — Т. 2. — С. 177—189.
- Памяць: Гісторыка-дакументальная хроніка горада Віцебска: У 2-х кн. Кн. 2-я / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. БелЭн, 2003. С. 495—470. ISBN 985-11-0257-1
- Витебск: Энциклопедический справочник / Гл. редактор И. П. Шамякин. — Мн., БелСЭ им. П. Бровки, 1988. (руск.)
- Сохар Ю. М. Сту́дыі Белару́скага тэа́тра імя́ Яку́ба Ко́ласа // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 220. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
Спасылкі
Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа на Вікісховішчы |
- Сайт тэатра
- Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа на сайце «Архіварта»
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Nacyyanalny akademichny dramatychny teatr imya Yakuba Kolasa adzin z najstarejshyh prafesijnyh belaruskih teatray Adkryysya 21 listapada 1926 goda y Vicebsku yak Drugi Belaruski Dzyarzhayny teatr BDT 2 Va yrachystascyah z getaj nagody prynyali ydzel Yanka Kupala Rajnis Francishak Alyahnovich Cishka Gartny Kuzma Chorny Nacyyanalny akademichny dramatychny teatr imya Yakuba KolasaNacyyanalny akademichny dramatychny teatr imya Yakuba Kolasa pa vul ZamkavajZasnavany 1926Budynak teatraKraina BelarusRazmyashchenne VicebskBudynak Belarus Vicebsk vul Zamkavaya 2KiraynictvaMastacki kiraynik Kanstancin GancharoySajt kolastheatre by be Medyyafajly na VikishovishchyGistoryyaNacyyanalny akademichny dramatychny teatr imya Yakuba Kolasa Nescerka Teatr stvorany z vypusknikoy Belaruskaj dramatychnaj studyi y Maskve Pershapachatkova repertuar teatra skladaysya z pastanovak padryhtavanyh u getaj studyi Pershy spektakl U minuly chas I Bena Studyyaj taksama byli padryhtavanyya dlya teatra spektakli Car Maksimiliyan u apracoycy A Remizava i M A Mickevicha Son u letnyuyu noch U Shekspira Erat i Psiheya E Zhulayskaga Vakhanki Eyrypida U kancy 1920 h gadoy u teatry zdzejsneny pastanoyki Razliy B A Layranyova Pershaya konnaya V Vishneyskaga U 1930 ya gady na scene teatra pobach z tvorami suchasnaj i revalyucyjnaj tematyki syarod yakih asabliva vyluchaysya spektakl Gibel eskadry A Karnejchuka stavilisya p esy klasichnaj dramaturgii Dzeci Vanyushyna S Najdzyonava Myashchane M Gorkaga Les i Bespasazhnica A Astroyskaga Lekar mimavoli Malera Zdani G Ibsena U getyya gady pachaysya zvarot teatra da belaruskaj dramaturgii Byli pastayleny spektakli Modny shlyahcyuk K Kaganca Irynka K Chornaga i Pagibel voyka E Samujlyonka Plyonnym stala supracoynictva teatra z Ya Kupalam i Ya Kolasam Byli azhyccyoyleny pastanoyki Vajna vajne i U pushchah Palessya Ya Kolasa Paylinki i Prymakoy Ya Kupaly tvory Kupaly razam z vadevilem V Dunina Marcinkevicha sklali spektakl Vechar belaruskih vadevilyay Menavita dramaturgiya Ya Kupaly i Ya Kolasa ypershynyu daluchyla akcyoray da spascizhennya na scene belaruskaga nacyyanalnaga haraktaru Napyaredadni Vyalikaj Ajchynnaj vajny na scene teatra byy pastayleny Nescerka V Volskaga yaki na pracyagu ysih dalejshyh gadoy stay svoeasablivym simvalam teatra U gady Vyalikaj Ajchynnaj vajny z 1941 goda teatr pracavay va Uralsku a zatym 1943 1944 u Arehava Zueva U kastrychniku 1944 goda teatr vyarnuysya y Vicebsk 21 snezhnya 1944 goda teatru prysvoena imya Yakuba Kolasa U 1946 godze za spektakl Nescerka V Volskaga teatra prysudzhana Stalinskaya premiya Z 1964 goda teatr pracue y budynku na ploshchy Tysyachagoddzya da 1974 nazyvalasya Teatralnaj Vicebska pabudavany y 1958 g arh A Maksimay I Ryskina U 1977 godze teatru prysvoena zvanne akademichnaga u 2001 godze nacyyanalnaga Budynak teatraAb ekt Dzyarzhaynaga spisa gistoryka kulturnyh kashtoynascej Respubliki Belarus shyfr 213G000028 Suchasny budynak teatra arhitektary i pabudavany y 1958 godze Galoynym fasadam zvernuty da ploshchy 1000 goddzya Vicebska ranej Teatralnaya ploshcha Galoyny fasad u vyglyadze vasmikalonnaga darychnaga porcika zavershanaga trohkutnym frantonam Bakavyya fasady yprygozhany rustam pilyastrami Zadni fasad vyrashany y vyglyadze chatyrohkolonnaga porcika Troh yarusnaya glyadzelnaya zala z parteram i dvuma balkonami ymyashchae 758 gledachoy KiraynictvaMastackiya kirayniki Suren Ilich Hachaturan 1927 Syargej Rygoravich Rozanay 1928 1930 Mikalaj Antonavich Mickevich 1931 1934 Viktar Darvishay 1934 1937 V Aksyonay 1937 1941 Ilinski Navum Barysavich Lojtar 1941 1944 Pavel Scyapanavich Malchanay 1944 1949 Barys Eryn 1992 1993 Valeryj Vasilevich Maslyuk 1993 1997 dyrektar mastacki kiraynik Vital Mihajlavich Barkoyski 1997 2009 galoyny rezhysyor z 2001 ga mastacki kiraynik Ryd Talipay 2009 2011 Valeryj Anisenka 2012 2014 yak dyrektar mastacki kiraynik 2014 2017 mastacki kiraynik Mihail Dzmitryevich Krasnabaey 2017 2022 Kanstancin Igaravich Gancharoy z verasnya 2024 Galoynyya rezhysyory A Skibneyski 1949 1958 G Shcharbakoy 1958 1962 B Bragancay 1962 1963 1963 1965 A Padabed 1965 1966 Syamyon Kazimiroyski 1965 1975 1976 Valeryj Yaygenavich Mazynski 1976 1989 Dyrektary Mikalaj Famich Krasinski 1926 1928 Ivan Mihajlavich Limanoyski 1930 ya Uladzimir Macveevich Stelmah 1943 1945 Gerald Balyaslavavich Asvyacinski 1965 1994 Valeryj Vasilevich Maslyuk 1993 1997 dyrektar mastacki kiraynik Rygor Ivanavich Shacko 1997 2012 Valeryj Anisenka 2012 2014 dyrektar mastacki kiraynik 2014 2021 z 2022 AkcyoryPamyac Kanstancin Mikalaevich Sannikay 1926 1932 Alyaksandr Ilinski 1926 1967 Iosif Antonavich Matusevich 1928 1985 Anatol Mihajlavich Trus 1931 1986 Zinaida Ignatayna Kanapelka 1938 1997 Mikalaj Pyatrovich Zvezdachotay 1977 Mikalaj Pyatrovich Cishachkin 1959 1993 Uladzimir Alyakseevich Kulyashoy 1964 1999 Galina Alyaksandrayna Karalkova 1964 2001 Balyaslay Ivanavich Syayko 1965 2002 Yaygen Patafeevich Shypila 1967 1999 Ales Ivanavich Labanok 1969 2005 Barys Mihajlavich Levin 1938 1983 Genadz Vasilevich Shkuratay 1976 2007 Fyodar Shmakay 1941 2009 Mikalaj Mikalaevich Yaromenka starejshy 1948 1959 Cimafej Mikalaevich Syargejchyk Maryya Syargeeyna Byalinskaya Yanina Kazimirayna GlebayskayaTrupa Tadevush Antonavich Kokshtys z 1958 Valyancina Cimafeeyna Petrachkova z 1958 Lyudmila Ivanayna Pisarava z 1964 Tamara Rygorayna Shashkina z 1964 Svyatlana Arcyomayna Akruzhnaya z 1969 Pyotr Alyaksandravich Laman z 1971 Taccyana Uladzimirayna Lihachova z 1972 Valyancin Mikalaevich Salayyoy z 1986 Repertuar Backa prem era sakavik 2004 g Velmi prostaya gistoryya prem era cherven 2010 g Vizit damy prem era 7 kastrychnika 2012 g Dazhyc da prem ery prem era lyuty 2013 g Yon Yana Akno Nyabozhchyk prem era lyuty 2005 g Zharty Za dvuma zajcami prem era cherven 2006 g Leanarda prem era studzen 2013 g Leanidy ne vernucca na Zyamlyu prem era 17 sakavika 2012 g Legenda pra kahanne prem era 15 maya 2012 g Lift prem era 30 listapada 2012 g Nescerka prem era 18 maya 1941 g O lya lya prem era 18 kastrychnika 2009 g Pazychanae shchasce prem era krasavik 2009 g Palyoty z anyolam prem era lipen 2012 g Paradoksy pachuccyay prem era 9 snezhnya 2012 g Pesni vayka prem era 10 kastrychnika 2012 g Psihaanalityk dlya psihaanalityka prem era lyuty 2007 g Shagal Shagal prem era kastrychnik 1999 g Shto balic prem era 9 sakavika 2013 g Ya chakayu sapraydnaga muzhchynu prem era cherven 2011 g LitaraturaVoznesenskij A N Vtoroj Belorusskij gosudarstvennyj teatr 1929 Belaruski akademichny teatr imya Yakuba Kolasa Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 2 Arshyca Belaruscy Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 1996 T 2 S 435 437 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0061 7 t 2 Belaruski teatr imya Yakuba Kolasa Encyklapedyya gistoryi Belarusi U 6 t T 1 A Belica Redkal M V Bich i insh Pradm M Tkachova Mast E E Zhakevich Mn BelEn 1993 S 454 455 20 000 ekz ISBN 5 85700 074 2 Belaruski teatr imya Yakuba Kolasa Belarus encyklapedychny davednik Redkal B I Sachanka gal red i insh Mast M V Drako A M Hilkevich Mn BelEn 1995 S 104 105 800 s 5 000 ekz ISBN 985 11 0026 9 Nacyyanalny akademichny dramatychny teatr imya Yakuba Kolasa Teatralnaya Belarus encyklapedyya u 2 t redkal G P Pashkoy i insh Mn 2003 T 2 S 177 189 Pamyac Gistoryka dakumentalnaya hronika gorada Vicebska U 2 h kn Kn 2 ya Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2003 S 495 470 ISBN 985 11 0257 1 Vitebsk Enciklopedicheskij spravochnik Gl redaktor I P Shamyakin Mn BelSE im P Brovki 1988 rusk Sohar Yu M Stu dyi Belaru skaga tea tra imya Yaku ba Ko lasa Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 15 Sledaviki Tryo Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2002 T 15 S 220 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0251 2 t 15 SpasylkiNacyyanalny akademichny dramatychny teatr imya Yakuba Kolasa na VikishovishchySajt teatra Nacyyanalny akademichny dramatychny teatr imya Yakuba Kolasa na sajce Arhivarta