Сардзі́нская мова (саманазва: limba sarda) — раманская мова, родная мова карэннага насельніцтва вострава Сардзінія ў Італіі. Агульная колькасць носьбітаў — 1,2 млн чалавек.
Сардзінская мова | |
---|---|
Саманазва | limba sarda |
Краіны | Італія |
Рэгіёны | Сардзінія |
Афіцыйны статус | Сардзінія |
Агульная колькасць носьбітаў | 1,2 млн |
Класіфікацыя | |
Катэгорыя | Мовы Еўразіі |
| |
Пісьменнасць | лацінка |
Моўныя коды | |
(ДАСТ 7.75–97) | срд 583 |
(ISO 639-1) | sc |
(ISO 639-2) | srd |
(ISO 639-3) | srd |
srd | |
Ethnologue | srd |
IETF | sc |
Glottolog | sard1257 |
Вікіпедыя на гэтай мове |
Гісторыя
Сардзінская мова сфарміравалася ў выніку раманізацыі насельніцтва Сардзініі пасля рымскага заваявання ў III ст. да н. э. У раннім сярэднявеччы Сардзінія фармальна ўваходзіла ў склад Візантыі, таму гутарковыя дыялекты развіваліся адносна самастойна іншых італьянскіх дыялектаў. У Італіі сардзінскія дыялекты часцяком вызначаліся як варварскія. У XIV ст. Дантэ Аліг’еры наогул не адносіў сардзінскую мову да італьянскай.
Раннімі пісьмовымі помнікамі сардзінскай мовы з'яўляюцца статут Сасары (каля 1316 г.) і Carta de Logu (1392 г.) — статут сардзінскай дзяржавы Арбарэя. На сардзінскай мове пісаў паэт, навучэнец Пізанскага ўніверсітэта Джэралама Араола (1542 — 1615 гг.). З XIV ст. на развіццё мясцовых гаворак моцна ўплывалі іспанская і каталанская мовы. У 1760 г. у якасці афіцыйнай была прынята італьянская мова.
На мяжы XIX ст. і XX ст. з'явіліся навуковыя працы, прысвечаныя сардзінскай мове. У другой палове XX ст. нарадзілася «новая літаратурная хваля» на сардзінскай мове (Nouvelle vague literaria sarda).
15 кастрычніка 1997 г. сардзінская мова была прызнана афіцыйнай у Сардзініі. Мае статус рэгіянальнай мовы ЕС.
Дыялекты
Вылучаюцца 4 асноўныя дыялекты:
- Галурыйскі
- Лагударыйскі
- Кампіданскі
- Сасарыйскі
Кароткі размоўнік
Сардзінская мова | Беларуская мова |
---|---|
Emmo | Так |
Non | Не |
Salute (Saludi) | Прывітанне |
Bon jiorno (Bòna di) | Добрай раніцы |
Bona tarde | Добры дзень |
Bona sera | Добры вечар |
Bona notte | Добрай ночы |
Adiosu | Да пабачэння |
Ite ti nas? | Як тваё імя? |
Mi naro Mikalaj | Мяне завуць Мікалай |
T'amo | Я цябе кахаю |
Grazie meda | Вялікі дзякуй |
Pro piaghere | Калі ласка |
Cantu costat? | Колькі гэта каштуе? |
Для паляпшэння артыкула пажадана |
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Sardzi nskaya mova samanazva limba sarda ramanskaya mova rodnaya mova karennaga naselnictva vostrava Sardziniya y Italii Agulnaya kolkasc nosbitay 1 2 mln chalavek Sardzinskaya movaSamanazva limba sardaKrainy ItaliyaRegiyony SardziniyaAficyjny status SardziniyaAgulnaya kolkasc nosbitay 1 2 mlnKlasifikacyyaKategoryya Movy EyraziiIndaeyrapejskaya RamanskiyaSardzinskaya dd dd dd dd Pismennasc lacinkaMoynyya kodyDAST 7 75 97 srd 583ISO 639 1 scISO 639 2 srdISO 639 3 srdsrdEthnologue srdIETF scGlottolog sard1257Vikipedyya na getaj moveGistoryyaSardzinskaya mova sfarmiravalasya y vyniku ramanizacyi naselnictva Sardzinii paslya rymskaga zavayavannya y III st da n e U rannim syarednyavechchy Sardziniya farmalna yvahodzila y sklad Vizantyi tamu gutarkovyya dyyalekty razvivalisya adnosna samastojna inshyh italyanskih dyyalektay U Italii sardzinskiya dyyalekty chascyakom vyznachalisya yak varvarskiya U XIV st Dante Alig ery naogul ne adnosiy sardzinskuyu movu da italyanskaj Rannimi pismovymi pomnikami sardzinskaj movy z yaylyayucca statut Sasary kalya 1316 g i Carta de Logu 1392 g statut sardzinskaj dzyarzhavy Arbareya Na sardzinskaj move pisay paet navuchenec Pizanskaga yniversiteta Dzheralama Araola 1542 1615 gg Z XIV st na razviccyo myascovyh gavorak mocna yplyvali ispanskaya i katalanskaya movy U 1760 g u yakasci aficyjnaj byla prynyata italyanskaya mova Na myazhy XIX st i XX st z yavilisya navukovyya pracy prysvechanyya sardzinskaj move U drugoj palove XX st naradzilasya novaya litaraturnaya hvalya na sardzinskaj move Nouvelle vague literaria sarda 15 kastrychnika 1997 g sardzinskaya mova byla pryznana aficyjnaj u Sardzinii Mae status regiyanalnaj movy ES DyyalektyVyluchayucca 4 asnoynyya dyyalekty Galuryjski Lagudaryjski Kampidanski SasaryjskiKarotki razmoynikSardzinskaya mova Belaruskaya movaEmmo TakNon NeSalute Saludi PryvitanneBon jiorno Bona di Dobraj ranicyBona tarde Dobry dzenBona sera Dobry vecharBona notte Dobraj nochyAdiosu Da pabachennyaIte ti nas Yak tvayo imya Mi naro Mikalaj Myane zavuc MikalajT amo Ya cyabe kahayuGrazie meda Vyaliki dzyakujPro piaghere Kali laskaCantu costat Kolki geta kashtue Dlya palyapshennya artykula pazhadanaPastavic znoski z dakladnejshym ukazannem krynicy Peraklasci tekst z inshaj movy na belaruskuyu Useful phrases in Sardinian Sardinian language The Sardinian Language Basic Phrases amp Pronunciation section