Партал — (ням.: Portal ад лац.: porta — вароты, дзверы) — архітэктурнае абрамленне дзвярнога праёма (пераважна ў манументальных грамадскіх, культавых і інш. будынках).
Вядомы са старажытнасці. Для архітэктуры Старажытнага Егіпта і антычнасці характэрны простыя па аздабленні парталы з плоскімі перамычкамі, для старажытнай Месапатаміі — арачныя парталы, на Блізкім і Далёкім Усходзе былі пашыраны прамавугольныя парталы з нішамі — піштакі. З XI ст. ў раманскай, гатычнай і старажытна-рускай архітэктуры пашырыліся арачныя, т. зв. , які ўтвараюцца некалькімі ўступамі ў глыбіню сцяны пры паступовым памяншенні памераў, а па вуглах размяшчаюцця калонкі, злучаныя архівольтамі. Рэнесансавыя і барочныя парталы звычайна аздабляліся пілястрамі, калонамі, якія неслі антаблемент або франтон. Часта парталы ўпрыгожвалі скульптурай, разьбой, , роспісам, кафляй.
Паняцце таксама ўжываецца для абазначэння «П»-падобнай рамы каміна.
У беларускай архітэктуры парталы выкарыстоўваюцца з XI — XII стст.
Гл. таксама
- — праём ці адтуліна ў сцяне для вакна альбо дзвярэй.
Зноскі
- Гісторыя мастацтваў : Вучэб. дапам. / Б. А. Лазука. — 2-ое выд., дапрац. — Мн. : Беларусь, 2003. — 400 с. — ISBN 985-01-0045-1
- Пазняк, З. С. Рэха мінулых часоў. Мн.,1985 — с.108
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Партал
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Partal nyam Portal ad lac porta varoty dzvery arhitekturnae abramlenne dzvyarnoga prayoma peravazhna y manumentalnyh gramadskih kultavyh i insh budynkah Centralny i dva bakavyh partala Sabora Paryzhskaj Bozhaj MacipartalU panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Vyadomy sa starazhytnasci Dlya arhitektury Starazhytnaga Egipta i antychnasci harakterny prostyya pa azdablenni partaly z ploskimi peramychkami dlya starazhytnaj Mesapatamii arachnyya partaly na Blizkim i Dalyokim Ushodze byli pashyrany pramavugolnyya partaly z nishami pishtaki Z XI st y ramanskaj gatychnaj i starazhytna ruskaj arhitektury pashyrylisya arachnyya t zv yaki ytvarayucca nekalkimi ystupami y glybinyu scyany pry pastupovym pamyanshenni pameray a pa vuglah razmyashchayuccya kalonki zluchanyya arhivoltami Renesansavyya i barochnyya partaly zvychajna azdablyalisya pilyastrami kalonami yakiya nesli antablement abo franton Chasta partaly yprygozhvali skulpturaj razboj rospisam kaflyaj Panyacce taksama yzhyvaecca dlya abaznachennya P padobnaj ramy kamina U belaruskaj arhitektury partaly vykarystoyvayucca z XI XII stst Gl taksama prayom ci adtulina y scyane dlya vakna albo dzvyarej ZnoskiGistoryya mastactvay Vucheb dapam B A Lazuka 2 oe vyd daprac Mn Belarus 2003 400 s ISBN 985 01 0045 1 Paznyak Z S Reha minulyh chasoy Mn 1985 s 108SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Partal