Феадалізм (ад лац.: feudum) — эканамічная і грамадская мадэль, пры якой асноўныя сацыяльныя класы людзей — феадалы (землеўладальнікі) і эканамічна залежнае ад іх сялянства; феадалы пры гэтым звязаныя друг з другам спецыфічным тыпам прававых абавязанняў, вядомых як .
Слова «феадалізм» выкарыстоўвалася англійскімі юрыстамі XVII ст. як пазначэнне тыпу ўласнасці; як грамадска-палітычны тэрмін яно ўжываецца ў Мантэск’ё. Паданне аб феадалізме як аб этапе сацыяльна-эканамічнай гісторыі чалавецтва, які адпавядаў у Еўропе Сярэднявеччу, развіваецца ў французскай гістарыяграфіі пачатку XIX ст., першым чынам у Гізо. У афіцыйным савецкім марксізме феадалізм разглядаўся ў якасці адной з пяці , больш высокай у параўнанні з рабаўладаннем. У XX ст. розныя гістарычныя школы высоўвалі розныя канцэпцыі феадалізму; некаторыя наогул не выкарыстоўвалі гэты тэрмін. У сучаснай навуцы часта выкарыстоўваюцца тэрміны традыцыйнае грамадства, аграрнае грамадства. Пануючы тып эканомікі пры феадальным ладзе — натуральная гаспадарка, уклад — .
Пры феадальных адносінах уладальнікі зямель (феадалы) былі ўключаны ў феадальную іерархію: ніжэйстаячы (васал) атрымліваў за службу зямельны надзел (феод або ф’еф) і прыгонных у вышэйстаячага (сеньёра). На чале феадальнай іерархіі стаяў манарх, але яго ўлада звычайна значна саслабленая ў параўнанні з паўнамоцтвамі буйных сеньёраў, якія, у сваю чаргу, не мелі абсалютнай улады над усімі землеўладальнікамі, што стаялі ніжэй за іх у феадальнай іерархіі (прынцып «васал майго васала — не мой васал», што дзейнічаў у шматлікіх дзяржавах кантынентальнай Еўропы). Сяляне працавалі на землях, што належалі феадалам усіх узроўняў, і плацілі ім паншчыну або чынш.
Феадалізм у Заходняй Еўропе, па шэрагу канцэпцый, стаў усталёўвацца яшчэ ў V ст. нашай эры ў позняй Рымскай імперыі. Адметнымі рысамі феадалізму ў Заходняй Еўропе былі высокая ступень палітычнай дэцэнтралізацыі, дуалізм свецкай і духоўнай улад, спецыфіка еўрапейскага горада як цэнтра рамяства і гандлю, ранняе развіццё гарызантальных грамадскіх структур, публічнага прыватнага права. Затым, у сярэднія стагоддзі, ён стаў панаваць у Еўропе аж да . На змену феадальнаму ладу прыйшоў капіталістычны.
У антычным свеце найболей блізкую да феадалізму сістэму мела Персідская імперыя, у якой цяжкаму вершніку даваўся надзел падобны з феадальным феодам.
Артыкулу нестае спасылак на крыніцы. |
Гл. таксама
- Феод
- Аграрнае грамадства
- Субінфеадацыя
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Feadalizm ad lac feudum ekanamichnaya i gramadskaya madel pry yakoj asnoynyya sacyyalnyya klasy lyudzej feadaly zemleyladalniki i ekanamichna zalezhnae ad ih syalyanstva feadaly pry getym zvyazanyya drug z drugam specyfichnym typam pravavyh abavyazannyay vyadomyh yak Slova feadalizm vykarystoyvalasya anglijskimi yurystami XVII st yak paznachenne typu ylasnasci yak gramadska palitychny termin yano yzhyvaecca y Mantesk yo Padanne ab feadalizme yak ab etape sacyyalna ekanamichnaj gistoryi chalavectva yaki adpavyaday u Eyrope Syarednyavechchu razvivaecca y francuzskaj gistaryyagrafii pachatku XIX st pershym chynam u Gizo U aficyjnym saveckim marksizme feadalizm razglyadaysya y yakasci adnoj z pyaci bolsh vysokaj u paraynanni z rabayladannem U XX st roznyya gistarychnyya shkoly vysoyvali roznyya kancepcyi feadalizmu nekatoryya naogul ne vykarystoyvali gety termin U suchasnaj navucy chasta vykarystoyvayucca terminy tradycyjnae gramadstva agrarnae gramadstva Panuyuchy typ ekanomiki pry feadalnym ladze naturalnaya gaspadarka uklad Pry feadalnyh adnosinah uladalniki zyamel feadaly byli yklyuchany y feadalnuyu ierarhiyu nizhejstayachy vasal atrymlivay za sluzhbu zyamelny nadzel feod abo f ef i prygonnyh u vyshejstayachaga senyora Na chale feadalnaj ierarhii stayay manarh ale yago ylada zvychajna znachna saslablenaya y paraynanni z paynamoctvami bujnyh senyoray yakiya u svayu chargu ne meli absalyutnaj ulady nad usimi zemleyladalnikami shto stayali nizhej za ih u feadalnaj ierarhii pryncyp vasal majgo vasala ne moj vasal shto dzejnichay u shmatlikih dzyarzhavah kantynentalnaj Eyropy Syalyane pracavali na zemlyah shto nalezhali feadalam usih uzroynyay i placili im panshchynu abo chynsh Feadalizm u Zahodnyaj Eyrope pa sheragu kancepcyj stay ustalyoyvacca yashche y V st nashaj ery y poznyaj Rymskaj imperyi Admetnymi rysami feadalizmu y Zahodnyaj Eyrope byli vysokaya stupen palitychnaj decentralizacyi dualizm sveckaj i duhoynaj ulad specyfika eyrapejskaga gorada yak centra ramyastva i gandlyu rannyae razviccyo garyzantalnyh gramadskih struktur publichnaga pryvatnaga prava Zatym u syaredniya stagoddzi yon stay panavac u Eyrope azh da Na zmenu feadalnamu ladu pryjshoy kapitalistychny U antychnym svece najbolej blizkuyu da feadalizmu sistemu mela Persidskaya imperyya u yakoj cyazhkamu vershniku davaysya nadzel padobny z feadalnym feodam Artykulu nestae spasylak na krynicy Zmest artykulay music byc pravyaralnym abo ih moguc vydalic Mozhace adredagavac artykul dadac spasylki na aytarytetnyya krynicy Shablon pastayleny 2 verasnya 2023 goda Gl taksamaFeod Agrarnae gramadstva Subinfeadacyya